Άγιος Αλέξανδρος Επίσκοπος Ιεροσολύμων (213 – 251) Ωριγένης (185 – 251)

Ο Άγιος Αλέξανδρος γεννήθηκε στην Καππαδοκία (170) και φοίτησε μαζί με τον Ωριγένη στην Κατηχητική Σχολή της Αλεξάνδρειας επί του ιδρυτού της Πανταίνου και του διαδόχου του Κλήμεντα. Μετά την αποφοίτησή του εξελέγη «περιοδευτής» επίσκοπος στην Καππαδοκία. (περιοδευτής επίσκοπος ήταν επίσκοπος όχι μιας πόλεως). Μετά την αποφυλάκισή του κατά τον διωγμό του Σεπτιμίου Σεβήρου, ήρθε στην Ιερουσαλήμ (211), για να προσκυνήσει και να γνωρίσει τους Αγίους Τόπους. Τότε ζητήθηκε από τους Χριστιανούς ως «συνεπίσκοπος», δηλαδή βοηθός του Αγίου Ναρκίσσου. Η εκκλησία απαγόρευε από τότε την μετάβαση από επισκοπή σε επισκοπή, αλλά στην περίπτωση του Αγίου Αλεξάνδρου, τούτο επετράπη, επειδή ήταν «περιοδευτής» επίσκοπος.

Σε ηλικία εκατόν δέκα έξι ετών απεβίωσε ο Άγιος Νάρκισσος, οπότε έμεινε μόνος επίσκοπος της Εκκλησίας Ιεροσολύμων ο Άγιος Αλέξανδρος (213-251). Επιδόθηκε στην στήριξη της πίστης των χριστιανών με το κήρυγμα και τα συγγράμματά του, πού δυστυχώς, χάθηκαν. Ίδρυσε Βιβλιοθήκη στην Ιερουσαλήμ με αξιόλογα βιβλία και επιστολές, πού όπως μας αναφέρει ο ιστορικός Ευσέβιος, τα χρησιμοποίησε και ο ίδιος στην σύνθεση της Εκκλησιαστικής του Ιστορίας. Επί πλέον έγινε ιδρυτής της Κατηχητικής Σχολής Ιεροσολύμων, γνωστής με το όνομα «Διατριβή» (σχολείο, σχολή, εντευκτήριο) η Διατριβή Κατηχήσεων. Ήταν τόπος κατήχησης, διδασκαλίας των πιστών, χωρίς ευρύτερο, επιστημονικό χαρακτήρα για την επιστημονική κατάρτιση θεολόγων.

Σ’ αυτή την Σχολή δίδαξε για ένα διάστημα και ο πολύς Ωριγένης, ύστερα από πρόσκληση του Αλεξάνδρου και άλλων επισκόπων της Παλαιστίνης. Κατ’ αρχήν τον δέχτηκαν ως λαϊκό και του ανέθεσαν την διδασκαλία στην σχολή και το κήρυγμα του θείου λόγου, έπειτα τον χειροτόνησαν πρεσβύτερο. Τα γεγονότα αυτά αφ’ ενός, και ορισμένες εσφαλμένες διδασκαλίες, πού είχε αρχίσει να αναπτύσσει ο Ωριγένης αφ’ ετέρου, τον έφεραν σε σύγκρουση με τον επίσκοπο Αλεξανδρείας Δημήτριο, πού τον ανάγκασαν να εγκατασταθεί μονίμως στην Ιερουσαλήμ και αργότερα (232) στην Καισάρεια όπου διακρίθηκε ως Ιδρυτής και διδάσκαλος Θεολογικής Σχολής, πού είχε σκοπό να προετοιμάζει θεολόγους.

Πληροφορίες για το πρόγραμμα των μαθημάτων και την μέθοδο διδασκαλίας μας δίδει ο Άγιος Γρηγόριος ο θαυματουργός στον λόγο του προς τιμήν του κατά την αποφοίτησή του από την Σχολή. Σύμφωνα με αυτές τις πληροφορίες, ο Ωριγένης πριν από την διδασκαλία προσπαθούσε να γνωρίσει τον χαρακτήρα των μαθητών, αρετές, ελλείψεις κ.λ.π. Άρχιζε έπειτα την διδασκαλία της ρητορικής και της διαλεκτικής (μεθόδου συζητήσεων κάποιου θέματος με ερώτηση και απόκριση) για την ανάπτυξη των διανοητικών δυνάμεων και της λογικής ικανότητος των μαθητών. Επακολουθούσε η διδασκαλία της φυσικής και της γεωμετρίας για την απόδειξη της αρμονίας και τελειότητας του σύμπαντος. Μετά τα προπαρασκευαστικά αυτά μαθήματα τους δίδασκε ηθική και φιλοσοφία και εν συνέχεια τους εισήγαγε στην ερμηνεία των θείων Γραφών, η οποία ήταν και το κύριο μελέτημα στην Σχολή. Τα διδασκόμενα μαθήματα είχαν μεγαλύτερη απήχηση στις ψυχές των μαθητών, γιατί τα επισφράγιζε ο ίδιος με το ζωντανό παράδειγμα σοφίας και αρετής. Κατά τον διωγμό επί Δεκίου (250) υπεβλήθη σε βασανιστήρια, για να αρνηθεί την εις Χριστό πίστη, αλλ’ ομολόγησε και γι’ αυτό φυλακίστηκε στις φυλακές της Τύρου, όπου και πέθανε. Τον ίδιο θάνατο είχε στις φυλακές (251) και ο επίσκοπος Ιεροσολύμων Αλέξανδρος, έπειτα από θαρραλέα ομολογία υπέρ της χριστιανικής πίστεως. Τον μεν Ωριγένη η εκκλησία κατέταξε μεταξύ των μεγάλων της εκκλησιαστικών συγγραφέων και διδασκάλων, τον δε Αλέξανδρο, επίσκοπο Ιεροσολύμων μεταξύ των αγίων της και τον τιμά την 12η Δεκεμβρίου.

Scroll to Top